Knokken om goede krachten. Hoe dan?

De afgelopen week weer volop aandacht voor het tekort aan menskracht in de installatiewereld. Alweer.

Niets nieuws onder de zon: tekort aan goed gekwalificeerde mensen is al tientallen jaren een issue in installatieland. Zelfs in tijden dat orderportefeuilles minder vol zaten dan nu, was het knokken om goede mensen, en hengelden beter bedeelden bedrijven naar de pareltjes bij de collega’s. De illusie dat dit morgen op eenvoudige wijze is opgelost, hoeven we dan ook niet te hebben. Maar wat kunnen we wel (blijven) doen?

Meer salaris

Meer salaris? De CAO lonen voor installateurs zijn het afgelopen jaar tot twee keer toe gestegen, en de schaarste-kaart zal ook dit najaar weer door de bonden op tafel worden gelegd wanneer er over een nieuwe CAO wordt onderhandeld. De installatiebranche ziet met lede ogen aan hoe monteurs bij netwerkbeheerders, of als technische dienst bij commerciële partijen een beter gevuld loonzakje krijgen. Ondertussen hebben recruiters de handen vol aan het weghengelen van monteurs die de verleiding niet kunnen weerstaan. De vraag is ook: wat doe je als ondernemer met die stijgingen van kostprijs uurloon, want de marges zijn bij veel bedrijven nog flinterdun.

Andere arbeidsvoorwaarden

Meer geld is leuk, maar niet altijd zaligmakend. Beter is om te focussen op moderne arbeidsvoorwaarden: goede zorg voor medewerkers, opleidingsperspectief en flexibele voorwaarden, zoals werken in deeltijd. De tijd van de versleten ruggen en kletsnatte doorwerkbroek moeten voorbij zijn. De werkgever die zijn mensen mooie perspectieven biedt, lijkt spekkoper.

Wordt diverser

De installatiewereld is nog een mannenwereld. Dat komt door het rauwe imago, maar ook doordat de branche niet voorop loopt in moderne arbeidsvoorwaarden. Meer diversiteit mag altijd. In het werven van meisjes en vrouwen, of het inzetten van nieuwe Nederlanders is in installatieland nog een wereld te winnen.

Hou de achterdeur dicht

Je hebt niks aan (zij)instroom wanneer net zo veel mensen de branche verlaten. Er verdwijnen er net zo veel, als er komen. Vanwege leeftijd, maar ook om andere redenen. Zet de oudere garde in voor kennisoverdracht, zodat zo min mogelijk know-how het bedrijf verlaat. En voer gesprekken met potentiële afhakers: hoe kunnen ze behouden blijven? Waarom vertrekken ze? Heb je een voortijdig inzicht in de reden, kun je er wat aan doen. Praten dus.

Techniek is cool

Begin onderaan met het herwaarderen van techniekonderwijs door al op basisscholen en middelbare scholen techniek niet weg te zetten als leftover voor jeugd dat de havo niet kan halen. Techniek is cool, en dat begint al bij de kleinsten. Handen zijn niet het alternatief voor hersenen. Hier kun je als ondernemer aan bijdragen door onderwijs in de regio op te zoeken en samen te gaan werken. Je kunt hybride docent worden, meedoen aan projecten en actief leerlingen begeleiden. De classic van cabaretier Pieter Derks (uit 2017) is nog altijd actueel. (tekst gaat verder onder de video)

Hijs de leerling op het schild

Leerlingen zijn geen goedkope arbeidskrachten of een flexibele schil. Laat ze niet alleen maar rotklusjes uitvoeren, maar geef ze goede doelen en perspectieven. Kieper niet de leerlingen eruit wanneer het wat minder gaat. Investeer er juist in, zelfs in de wetenschap dat je voor een collega aan het opleiden bent.

Nieuwe beroepen

We leiden op voor beroepen die nog niet bestaan; maar ook de accenten verschuiven. De cv-monteur van vandaag, is de warmtepompmonteur van morgen. Dat maakt de installatiebranche alleen maar interessanter. Het ontwerpen en engineeren van techniek bijvoorbeeld: de nieuwste 3D software vervangt de sigarendoos. Prefab afdelingen vervangen licht montagewerk op de bouwplaats. Logistiek, werkvoorbereiding en communicatie zijn belangrijker dan ooit. En het mooie is: die nieuwe beroepen ontstaan op alle niveaus.

Zelf opleiden

Je kunt klagen over de kwantiteit of kwaliteit van leerlingen of opleiders. Je kunt ook zelf aan de slag gaan. Absolute trend: de bedrijfsschool. Andere kans: werf op karakter en motivatie, en ga dan pas (intern) vakinhoudelijk opleiden.

Industrialisatie

Moderne woningfabrieken en industrialisatie van productieprocessen worden vaak aangedragen als oplossingen voor tekorten. Maar ook prefab afdelingen en woningfabrieken vergen goed opgeleide vaklieden. Het idee ontstaat vaak dat dit soort processen de handjes vervangen. Nee,  met hetzelfde aantal(of meer) mensen een hogere productie worden gerealiseerd. Ook broodnodig in de tijd van woningschaarste en honger naar verduurzaming. De energietransitie en de krapte op de woningmarkt vergen méér productie met meer mensen. In de opleidingen en binnen bedrijven dus volop aandacht besteden aan nieuwe moderne productiemethoden.

Modern werven

Je kunt traditionele vacatureteksten blijven produceren, je kunt het ook anders doen. Video’s maken, maar ook functie-omschrijvingen concreter maken door specialismen toe te voegen. Of ‘goede koppen’ te werven die je zelf gaat opleiden. Eerst het karakter, dan de skills.

Laat zien wat je doet

Laat als installatiebedrijf zien wat je doet, en waar je voor staat. Een goed imago voor de branche gaat verder dan campagnes vanuit overheid en brancheverenigingen. Gebruik je eigen media om je activiteiten te delen. De schaarste aan mensen maakt één ding duidelijk. Niet de vakman, maar het installatiebedrijf zelf moet op sollicitatiegesprek.