Ma’s kolenkachel en de KvK

Des te ouder je bent, des te verder kun je terug kijken in het verleden. Gezien mijn leeftijd is het voor mij mogelijk om heel ver terug te kijken. Ik ben maar eens gaan graven, mijmeren en observeren. Heel vaak hoor je (van de ouderen) dat het vroeger allemaal veel beter was. Mijn moeder weerlegt dat altijd met de opmerking, dat zijn uitspraken van de jongere ouderen. De toekomst ligt echter korter bij.

Hoe het vroeger was

Ik kan mij nog heel goed herinneren dat de kolenkachel en mijn moeder absoluut geen vriendjes waren. Als mijn moeder alles op alles zette om de kachel ‘s nachts zo ver terug te zetten dat hij de volgende morgen nog brandde en hij toch uit was gegaan dan werd er gescholden en getierd omdat dan met houtjes de kachel weer tot leven gebracht moest worden. Trouwens de kolenkachel, geloof het of niet, was ook al modulerend. Denk aan het luchtschuifje.

Hoera, aardgas!

In 1959 werd in de provincie Groningen,  niet in Slochteren maar in Kolham het destijds grootste aardgasveld ter wereld gevonden van ongeveer 2800 miljard kuub. Ik woonde ongeveer vier kilometer vanaf de eerste vindplaats.

Wij werden begin jaren zestig op het aardgas aangesloten, de kolenkachel verdween en mijn moeder werd machiniste van een gaskachel, wat een weelde. Het gebruik van de gaskachel was nog wel even wennen, ik weet nog dat mijn moeder tijdens een opvlieger niet de gaskachel temperde maar de ramen wagenwijd opende om te koelen. Ach, het eerste aardgas kostte ongeveer vier cent per kuub, en energiebesparing was niet aan de orde. Vlieland werd in 1986 als laatste op het aardgas aangesloten.

Van stadsgas naar aardgas

In de steden hadden de bewoners destijds de beschikking over stadsgas wat met steenkool werd gefabriceerd door de gemeentelijke gasfabrieken, en was zeer giftig. De stadsgastoestellen waren niet geschikt voor aardgas en moesten één voor één worden omgebouwd naar aardgas. Hiervoor werden de waterfitter de gasfitter en de dorpssmid in sneltreinvaart opgeleid. De hele ombouw was in ongeveer vijf jaar gerealiseerd. De gaskachel en de centrale verwarming deden hun intrede, de gasfabrieken werden gemeentelijke gasbedrijven, en daarmee was een nieuw installatietijdperk een feit.

Ons eigen installatiebedrijf

Samen met mijn echtgenote zijn we in 1986 met een installatiebedrijf gestart. Als eerste, samen de gang naar de Kamer van Koophandel met alle benodigde diploma’s, die ik na negen jaar (!) avondstudie had binnengesleept. Mijn echtgenote moest mee omdat zij in het bezit was van het middenstandsdiploma. Nadat de Kamer van Koophandel alles heel nauwkeurig had gecontroleerd werd je ingeschreven en het installatiebedrijf was geboren. Vervolgens het gasbedrijf en het waterbedrijf informeren van de geboorte, die onafhankelijk van elkaar het bedrijf kwamen bezoeken. Ze controleerden alle gereedschappen en of de benodigde meetapparatuur aanwezig was. Tot slot werd ik zelf ook nog even onder de loep genomen.

Nutsbedrijf over de schouder

Ondanks de kennis en vakmanschap die binnen de installatiebedrijven toen in ruime mate aanwezig was, keken de nutsbedrijven over je schouder mee. Bijvoorbeeld het installeren van een gas- en water installatie in een woning ging als volgt: het ontwerp en de gemaakte berekening van de installaties ging in tweevoud naar de nutsbedrijven, ter goedkeuring. Één tekening kreeg je retour inclusief een keuringskaart. Als de installatie gereed was stuurde je de keuringskaart naar de nutsbedrijven met het verzoek om de installatie te keuren en de gas- en watermeter te plaatsen.

Inspecteur als machthebber

Als de afspraak voor de keuring was gemaakt had je die dag alles al tig keer gecontroleerd en liet je niets aan het toeval over. En dan het moment van de waarheid, daar kwam hij voorrijden met eigen perspomp omdat alleen deze voor hem betrouwbaar was. Even een praatje maken en daarna de installatie afpersen. Was deze op druk gezet dan controleerde hij ondertussen het ontwerp.  De stahoogte voor het gastoestel werd gemeten, en als dit geen 1,8 meter maar 1,7 meter was, werd de installatie afgekeurd, en moest je, nadat je het had gewijzigd, een herkeuring aanvragen. De waterleiding werd ook afgeperst en moest volledig aftapbaar zijn op het laagste punt. Zenuwslopende momenten braken aan: ik had toch niets over het hoofd gezien?

Nadat ik op verzoek van de inspecteur een verzonken schroefje in een koperen beugel had vervangen door een messing schroefje, kreeg ik goedkeuring. De volgende dag werden de meters gemonteerd. De bewoners konden er blindelings op vertrouwen dat er een goede en veilige installatie was gemonteerd. Het kost wat tijd, maar: check check dubbel check dus.

Naar het heden

Met pijn in het hart moet ik nu de stap nemen richting het heden. Het is begonnen met de wijziging van het burgerlijk- wetboek in 1992. Hiermee kreeg de burger meer vrijheid om voor eigen verantwoordelijkheid allerlei keuzes te maken. Om de concurrentie te bevorderen werden allerlei vergunningen voor startende ondernemers in een groot aantal beroepen langzamerhand geschrapt. Die concurrentie is toegenomen. En dat kent zijn weerslag.

Installatiebedrijf starten

De gang om twaalf uur naar de Kamer van Koophandel en om vijf over 12 is het installatiebedrijf een feit. Zelfs zonder een relevante opleiding kan iedereen zich vrij bewegen in de installatiewereld, met alle gevolgen van dien. Eén afbeelding zegt meer dan duizend woorden, scroll hier maar eens doorheen.

Van ketel naar systeemtraining

De branche moet zich hernieuwd oprichten om kwalitatief onderscheid te bieden. En ik geef les aan een nieuwe generatie. Gaan we nu ook nieuw tijdperk in? Neem de komst van OK CV, dat voor het eerst het toestel als onderdeel van een systeem beschouwt.  We hebben het voor elkaar gekregen om naast de ketel ook systeemtrainingen te gaan organiseren. Omdat het een samenspel is. De voorbereidingen zijn in volle gang.

Was het vroeger beter? Het was vroeger anders. En de toekomst is maakbaar. Daar zetten we ons als opleiders vol overgave voor in. Suggesties of opmerkingen over de (systeem) trainingen zijn voor mij waardevol.

Ik hoor van jullie.