De bioketelbranche heeft zwaar te lijden onder het afnemend maatschappelijke en politieke enthousiasme voor houtige biomassa als grondstof voor warmte en elektriciteit. Veel bedrijven stoppen of nemen afscheid van personeel.
Dat blijkt uit het jaarverslag van de NBKL, de branchevereniging voor bioketelleveranciers. Uit een enquête die in de branche is gehouden bleek dat ongeveer een kwart van de bedrijven hun werkzaamheden heeft beëindigd, en het aantal arbeidsplaatsen gedaald was van ongeveer 720 begin 2020 naar ongeveer 300 werknemers eind 2021. Zowel in kantoorpersoneel als bij installerend personeel was er een sterke reductie.
Verdomhoekje
Houtige biomassa zit al een paar jaar in de hoek waar de klappen vallen. Volgens tegenstanders wegen de nadelen niet tegen de voordelen op. Zij noemen kaalkap in buitenlandse bossen, afname van biodiversiteit doordat hout niet op de bosbodem blijft liggen, en uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden als argumenten om stoken op biomassa te ontmoedigen.
In 2019 besloot het kabinet om geen ISDE-subsidie meer te verstrekken voor bioketels tot 500 kW, vanwege die emissies. Het kabinet baseerde zich op een rapport van SEO Economisch Onderzoek. Daarin wordt gesteld: “De CO2-reductie weegt niet op tegen de negatieve milieueffecten op de luchtkwaliteit. Dat blijkt uit de vergelijking tussen biomassaketels en pelletkachels met warmteproductie door gas. Op basis van het negatieve maatschappelijk saldo zou het welvaartsbevorderend zijn om de subsidie voor biomassaketels en pelletkachels af te schaffen.”
Minder SDE++-subsidie
Ook voor bioketels bóven de 500 kW is het subsidieregime versoberd. Voorlopig zal er namelijk geen SDE++-subsidie beschikbaar zijn voor ketels die laagwaardige warmte leveren van onder de 100 graden. Dat betekent bijvoorbeeld dat er geen subsidie meer zit op blokverwarmingsketels van meer dan 500 kW.
Niet alleen aan de kant van de subsidies krijgt de branche het voor de kiezen. Er komen ook nieuwe grenzen aan de emissies van stikstof, fijnstof, zwavel en ammoniak waar de branche een antwoord op moet formuleren. Deze eisen worden waarschijnlijk, met de invoering van de Omgevingswet, op 1 juli dit jaar van kracht.
Technisch nauwelijks haalbaar
“De normen zijn wereldwijd ongekend scherp, en liggen op de grens van wat technisch met een installatie haalbaar is. Economisch zijn deze normen alleen haalbaar met subsidie”, zegt de NBKL over dit besluit in het jaarverslag. “Voor de branche zijn scherpe emissienormen alleen aanvaardbaar als de financiële gevolgen gecompenseerd worden door de Rijksoverheid. Dit is in het ambtelijk overleg ook toegezegd en staat zwart-op-wit in het conceptbesluit.”
De malaise in de branche treft ook de NBKL zelf. In 2021 liep het aantal leden van de NBKL terug doordat bedrijven de sector verlieten, of niet langer in staat waren aan hun verplichtingen te voldoen. Van de drie bedrijven die in het verleden in Nederland bioketels produceerden en lid waren is er één overgebleven, het bedrijf KARA Energy Systems in Almelo.
