In het kersverse coalitieakkoord van de VVD, D66, CDA en ChristenUnie is veel aandacht voor techniek, klimaat, vakmensen en onderwijs. Een beknopte opsomming van de maatregelen.
Gas
De gasleidingen in de grond kunnen gewoon blijven liggen: wel zal de samenstelling van het gas dat door het leidingennet stroomt gaan veranderen. Zo komt er een bijmengverplichting voor groen gas in het gasnet en wordt stevig ingezet op de productie van waterstof. Zo komt er een klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro voor de komende 10 jaar, aanvullend op de huidige
SDE++, dat onder meer bedoeld is om de waterstofproductie op te krikken.
Ook komt kernenergie nadrukkelijk in beeld. De huidige centrale in Borssele blijft langer open en de komende jaren zal 5 miljard euro beschikbaar komen naar onderzoek en de ontwikkeling van twee nieuwe kerncentrales, die kunnen worden “ingezet voor de productie van waterstof”, aldus de partijen in het coalitieakkoord. Wel zal gas duurder worden. De energiebelasting op gas gaat met 5,23 cent/m3 omhoog. Elektriciteit wordt juist goedkoper. De energiebelasting op elektriciteit daalt met 5,23 cent/kWh.
Techniek
Veel aandacht in het akkoord voor de (hybride) warmtepomp, waar tot 2030 900 miljoen euro extra voor beschikbaar wordt gesteld. De hybride warmtepomp is op korte termijn voor de meeste woningen een goede warmteoplossing. Vanaf komend jaar wordt de subsidie op deze toestellen met de helft verhoogd, naar 30% van de aanschafprijs. Samen met isolatie en duurzame gassen kan de hybride route voor een stevige verduurzamingsslag zorgen, zonder het voor de consument ingewikkeld en daarmee ontoegankelijk te maken. Op lange termijn moet een duurzamere verwarmingsvoorziening door normering worden afgedwongen: er komt dan dus een minimale rendementseis, die in 2018 als voorstel voor het Klimaatakkoord sneuvelde. Door de rendementseis worden woningeigenaren, particulieren én corporaties, min of meer verplicht om te kiezen voor duurzame techniek.
Zonnepanelen op land worden niet langer gestimuleerd, maar op (bedrijfs)daken juist wel, daar komt een vorm van verplichting, of normering. Klimaatverandering wordt niet alleen gezien als iets van in de toekomst, ook de gevolgen van klimaatverandering in het hier en nu krijgen aandacht. Zo wordt het begrip hittestress geïntroduceerd. Hittestress tijdens een warme periode is een steeds groter probleem en veroorzaakt een piek in het overlijden van vaak kwetsbare mensen. Om dit tegen te gaan bevordert het Kabinet het toevoegen van meer groen, water en lichte oppervlakten in dichtbebouwd gebied. Dit leidt tot meer schaduw, verdamping en reflectie.
Bouwen
De bedoeling is om eindelijk vaart te maken met de woningbouw. Er moeten100.000 woningen per jaar gebouwd worden, met als doel ten minste twee derde van de woningen betaalbare huurwoningen en koopwoningen tot aan de grens van de Nationale Hypotheekgarantie. Speciale aandacht gaat uit naar de bouw van woningen voor starters, senioren en middeninkomens. Met het oog op de acute tekorten aan woningen voor studenten, spoedzoekers, arbeidsmigranten en daklozen is het streven om jaarlijks 15.000 tijdelijke woningen te bouwen en 15.000 eenheden extra te bereiken via transformatie van kantoren tot woningen. Prefab moet een grote rol gaan spelen in de beoogde versnelling.
Vakmensen
Het schreeuwende tekort aan goed opgeleide vakmensen is de nieuwe coalitie niet ontgaan. Het kabinet wil met onderwijsinstellingen, overheden, en sociale partners aan de slag om vakmensen op te leiden en, waar nodig, om of bij te scholen. De techniekhavo, die sinds kort op enkele plekken in Nederland van start is gegaan, moet breder ingebed worden in het Nederlandse onderwijs. Verder worden arbeidsmarktrelevante beroepsopleidingen verder gestimuleerd. Er komt een pact tussen overheid, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven om te zorgen dat elke mbo-student een stageplek en een passende vergoeding krijgt. De roc’s worden regionale opleidingscentra waarin ook volwassenen een leven lang leren en ook nieuwkomers – op basis van de nieuwe inburgeringswet – vanaf dag één leren. Jaarlijks komt er voor deze zaken 700 miljoen euro extra per jaar bij.
Afbouw gebruik biomassa Het gebruik van houtige biomassa voor energiedoeleinden wordt zo snel mogelijk afgebouwd, waarbij we rekening houden met de kosteneffectiviteit. Biomassa wordt zo hoogwaardig mogelijk ingezet aan de hand van de cascaderingsladder. Enkel duurzame houtige biomassa die geproduceerd is in de EU blijft toegestaan. Duurzame alternatieven voor warmte worden versneld ontwikkeld. Er komen heldere afstandsnormen voor de bouw van windmolens op land. Het kabinet heeft voorkeur voor inzet van zonnestroom op daken, inclusief normering.
Dan zal waterstof eerst moeten voldoen aan de gaswet. Dat is op dit moment nog niet.